Kamu kurum ve kuruluşlarının açmış olduğu ihalelere, askeri ihalelere katılım şartlarından birisi de firmanın yerli malı belgesinin olmasıdır. Bilindiği üzere “Made in Turkey” markasının gerçek manada ispatlanması ancak ve ancak yerli malı belgesi alınması ile mümkündür.
Yerli Malı Tebliği (SGM 2014/35), 13 Eylül 2014 tarihinde 29118 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmişti.
7033 sayılı Sanayinin Geliştirilmesi ve Üretimin Desteklenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 1 Temmuz 2017 tarihinde bilişim teknolojisi ve yazılım üreten işletmeler de sanayi işletmesi, sanayi işleri ve sanayici tanımı kapsamına alınmıştı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın 2 Kasım 2017 tarihli yazısına istinaden hayli zor şartlar içeren “Yazılım İçin Yerli Malı Belgesi Düzenlenmesine İlişkin Uygulama Esasları” yürürlükten kaldırılmış, yazılım üreten işletmelerin SGM 2014/35 sayılı Yerli Malı Tebliği 4. maddesinin 1. fıkrasına göre yerli malı belgesi alabileceği açıklanmıştı.
Böylece bilişim teknolojisi ve yazılım üreten firmaların, yani bilişim şirketlerinin reel sektörün faydalandığı tüm teşvik ve desteklerden de yararlanabilmesinin önü açılmış oldu.
Bilişim ve yazılım firmaları, “Yerli Malı Belgesi” almaları durumunda bu ürünleriyle kamu ihalelerinde yüzde 15 fiyat avantajı sağlayabilecekler.
Şimdi öncelikle yapılması gereken ilk iş, yazılım üreten şirketlerin Sanayi Sicili’ne kayıtlarını yaptırmaları ve ürünlerine sanayi sicil belgesi almalarıdır. Daha sonra ise en az yüzde 51 oranında yerli olarak geliştirdikleri ürünlerine yerli malı belgesi alabilirler. Böylece kamu ihalelerinde %15 fiyat avantajından yararlanabilecekler, yani verdikleri fiyat yabancı rakiplerinin verdiği fiyatlardan %15 fazla bile olsa değerlendirmelerde bu yüzden bir puan kaybına maruz kalmayacaklar, eşit puan alacaklar. Ayrıca organize sanayi bölgelerinde yer alabilecekler, bu bölgelerde sağlanan birçok tüketim indirimlerden de faydalanabilecekler, bunun yanında ihraç kaydı ile mal teslimlerinde KDV tecil ve terkin işlemlerinden faydalanabilecekler yani KDV ödemeyecekler.
Yazılım üreticileri sanayi sicil belgesi almak için şirketlerine kapasite raporu almalıdırlar. Rapor Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne (TOBB) ve Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu’na (TESK) bağlı odalarca verilmektedir.
Bunların yanında şirketlerinin yapacakları ihracata yönelik faaliyetlerini desteklemek, finansmana erişimini kolaylaştırmak ve finansman maliyetlerini azaltmak amacıyla Türkiye İhracatçılar Meclisi bazı bankalarla bir işbirliği protokolü imzaladı. Tabii ki bunlardan TİM çatısı altında bulunan sanayi sicil belgesi almış bilişim ve yazılım şirketleri de yararlanacaklar. Bu protokol ile şirketleri finansal ve operasyonel risklere karşı koruyacak finansal ürünler ve ilave çözüm önerilerine ek olarak bilişim şirketleri çok avantajlı fiyatlar ile yatırım kredisi, rotatif kredi, ticari artı para, taksitli ticari kredi, spot kredi, ihracat kredisi, Eximbank kaynaklı krediler, sigortalı ihracatın finansmanı, ihracat akreditif iskontosu, teminat mektupları, akreditif, ihracat sigortası, nakliyat sigortası gibi çok değişik finansal araçlara erişebilecekler.
Özetle, bilişim ihracatçısının önündeki engeller bir bir azalıyor… Şimdi sıra şirketlerde.
Yerli malı belgesi nedir sorusu için öncelikle “yerli malı kavramının” tanımını yapalım.
Yerli malı, tamamen Türkiye’de üretilmiş veya üretim sürecinin önemli bir kısmı ile ekonomik değeri olan işçilik kısmının Türkiye’de yapıldığı ürünler olarak ele alınır.
Yerli Malı Belgesi, sanayi sicil raporları ve kapasite raporları göz önünde bulundurularak, TOBB’a bağlı odalar ve borsalar tarafından sadece yerli üreticilere verilen bir belgedir ve ilgili ürünün Türk ürünü olduğunu göstermektedir.
4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 63. Maddesi c bendinde “Yerli yazılım ürünü teklif eden istekliler lehine de yüzde 15 oranında fiyat avantajı sağlanması mecburidir.” şeklinde ifade bulunmaktadır.
Yerli Malı Belgesi ve Önemi
Kamu kurum ve kuruluşlarının açmış olduğu ihalelere, askeri ihalelere katılım şartlarından birisi de firmanın yerli malı belgesinin olmasıdır. Bilindiği üzere “Made in Turkey” markasının gerçek manada ispatlanması ancak ve ancak yerli malı belgesi alınması ile mümkündür.
Yerli Malı Belgesi Başvurusu nereye yapılır?
Yerli malı belgesi, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne bağlı ticaret ve sanayi odalarından alınmaktadır.
Yerli Malı Belgesi alabilmek için iki ön koşul var:
1. Kapasite raporu.
2. Sanayi Sicil Belgesi.
Bu iki belge olmadan yerli malı belgesi başvurusu yapılamaz.
Bu iki koşulun sonrasındaki en önemli konu ürünün yerli katkı oranının en az yüzde 51 olmasıdır.
Yerli Malı Belgesi başvurusunda dört sayfadan oluşan hesap cetveli kullanılır.
Birim ürün başına düşen maliyetler:
A sayfasına Nihai Ürün Malzeme giderleri, B sayfasına Nihai Ürün İşçilik giderleri, C sayfasına, Nihai Ürün Genel giderleri yazılır.
A, B, C’nin her bir sayfası dört bölümden oluşmaktadır:
1- Direk Yerli Girdi.
2- Dolaylı Yerli Girdi.
3- Direk İthal Girdi.
4- Dolaylı İthal Girdi.
D sayfasında yerli katkı hesap cetveli ile yerlilik oranı hesaplanması, YMM’nin ve odalarca belirlenmiş uzmanın imzaları bulunur.
Yerli katkı oranının hesaplanması:
Yerli katkı oranı hesap cetvelinin üretici tarafından doldurulması ile belirlenir. Üretici tarafından yapılan bu hesaplamanın ardından mali açıdan bağımsız bir mali müşavir tarafından incelenerek resmi kayıtlara uyumluluğu kontrol edilir ve onaylanır.
Yerli malı oranının teknik olarak değerlendirilmesi ayrıca eksper tarafından yapılır. Eksper, bağlı olunan sanayi ve ticaret odalarından görevlendirilir.
——————————————-Nihai Ürün Maliyeti TL − Nihai Üründeki İthal Maliyet (TL)
Yerli Katkı Oranı (Y. K. O.) = ———————————————————————————— ???? 100
———————————————————-Nihai Ürün Maliyeti (TL)
Yerli Malı Belgesi Başvurusu İçin Gerekli Belgeler:
Üreticiler, Yerli Malı Belgesi başvuru dilekçesi ve ekindeki belgelerle birlikte oda/borsaya başvururlar. Bu belgeler şunlardır:
● Tüzel kişiler için, üreticiyi temsil ve ilzama yetkili kişi/kişilerin imza sirkülerinin aslı veya noter onaylı sureti; gerçek kişiler için aslı ibraz edilmek kaydıyla kimlik fotokopisi.
● Üreticiyi veya üreticiyi temsil ve ilzama yetkili kişi/kişiler tarafından imzalı
taahhütname.
● Yerli Katkı Oranı Hesap Cetveli ve hesaplamada baz alınan belgeler.
● Serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşavirin ruhsat sureti.
● Eksperin konusunda uzman olduğunu gösteren belge sureti (diploma, çalıştığı veya bağlı olduğu kurum/kuruluş kimlik kartı ve benzeri).
