İngiliz bilim insanı Tim Berners-Lee’nin çabalarıyla hayat bulan “World Wide Web” (www) 30 yaşında.
Berners-Lee’nin ağlar arasında bilgi paylaşımını içeren “Bir Öneri: Bilgi Yönetimi” başlıklı makalesini CERN’deki meslektaşlarıyla paylaşmasının üzerinden 30 yıl geçti. Mütevazı başlığıyla tezat bir öneme sahip önerinin içinde, bugün adına internet dediğimiz ağlar üzerinde kurulu bilgi sisteminin tam bir taslağı yer alıyordu.
İnternetin modern hale gelmesi biraz zaman aldı. “World Wide Web” isminin önerilmesi 1,5 yıl, insanların internetin halka açık versiyonuna erişmesi de aylar sürdü. O zamanlar, bilgisayarınızda bu yazıyı okumanızı sağlayacak devasa ve karmaşık sistemi bırakın bir kenara, internetin ilk dönemiyle ilişkilendirilen henüz gelişmemiş grafik sayfaları bile yoktu.
Web modern haline kavuştuğunda, ilk kez gündeme geldiğinde hayâl edilemez ve imkansız görünen bir dizi teknolojiyi sunmakla kalmadı, kendi yapısının bile altını oyacak bazı tehditlere kapı araladı.
Tim Berners-Lee, 2017’de web’in 28. yaşında interneti tehdit eden 3 zorluğu ortaya koymuştu. Hepsi bugün de önemini koruyan uyarılardan ilki, “kişisel verilerimizin kontrolünü kaybetmemiz”le ilgiliydi.
Berners-Lee, birçok web sitesinin kullanıcıların kişisel bilgileri karşılığında ücretsiz içeriğe sahip olmalarını sağlayan bir iş modeli üzerinde ilerlediğini söyledi. Onun sözleriyle ifade edecek olursak, internet, devasa boyutlarda kişisel bilgilerin toplanmasını sağlaması nedeniyle her türlü gizliliğe sahip olmak ya da önemli ve hassas konuları tartışmak için tehlikeli bir yere dönüştü.
İnternet kullanıcılarının karşısındaki ikinci zorluksa, “yanlış bilgilerin web üzerinde çok hızlı bir şekilde yayılması.” Çoğu insanın haberleri ve bilgileri internette bir avuç sosyal medya sitesi ve arama motorları sayesinde aldığını hatırlatan Berners-Lee, web sitelerinin aldatmaca ve sahte öyküleri kolayca yayabildiğini, sistemin bunu daha da hızlandırabileceğini söyledi.
İnternetin mucidinin dikkati çektiği üçüncü zorluksa, siyasi reklamcılığın “şeffaflığa ve anlayışa” ihtiyacı olduğu konusundaydı. Bu tür reklamların inanılmaz derecede karmaşık olduğunu belirten Berners-Lee, Facebook gibi firmaların takip ettiği devasa veriler göz önüne alındığında bu yöntemin insanları manipüle etmesinin kolay olduğunu kaydetti. 2016’da ABD seçimleri ve Brexit oylaması gibi olaylarda yaşanan siyasi reklam skandallarının yankısı bugün bile sürüyor.
Geçen yıl yaptığı açıklamada interneti kullananların sayısının kullanmayanları aşmasının getirdiği zorlukları vurgulayan Tim Berners-Lee, bu durumun erişim ve açıklıkla ilgili birçok sorunun gündeme gelmesine yol açtığını belirtmişti.
Andrew Griffin ● The Independent
